Episode 1

Mabilis na kumalat ang nangyari kina Crisostomo Ibarra at Padre Damaso. Dahil ininsulto muli ni Damaso ang bangkay ng ama ni Ibarra, nagalit siya. Muntik nang patayin ni Ibarra si Damaso kung hindi lang siya pinigil ni Maria Clara. Umiiyak si Maria Clara, hindi makahinto. Kahit na sinubukang aliwin siya ni Tiya Isabel, hindi parin mapigil ang kanyang pag-iyak. Ayaw na ni Maria Clara sumunod kay Kapitan Tiago dahil ayaw niyang magkikita-kita sila ni Ibarra. Dumating ang Kapitan Heneral, hinahanap si Ibarra. Sinabi ni Damaso sa kaniya na naexcomunicado na si Ibarra sa simbahan.




Petsa ng paglabas: Marso 2011








Synopsis: Kabanata 36

Mga Usap-usapan

Ang mga pangyayaring namamagitan nina Ibarra at Padre Damaso ay madaling kumalat sa buong bayan ng San Diego. Sa mga usapan na nangyari, hindi matukoy kung sino ang may katwiran sa dalawa. Nagkakaisa ang lahat na kung naging matinpi si Ibarra, hindi sana nangyari ang iyon. Pero, ikinatwiran ni Kapitan Martin na walang makapigil kay Ibarra sapagkat wala itong kinatatakutang awtoridad. Handa ang binata na gamitin ang kamay niya sa sinumang binalewala ang bangkay ng kanyang ama dahil sa maagap na pagpigil ng kanyang itinanggi at minamahal na si Maria. Kaya, hindi niya itinuloy ang balak na mawalan ng paghinga ni Padre Damaso.

Ipinapalagay naman ni Don Filipo na hinihintay daw ni Ibarra sa tulungan siya para sa taumbayan bilang pag-alaala ng utang na loob sa ma mabuting gawain niya at ng kanyang ama. Nanindigan naman ang kapitan ng bayan na wala silang magagawa sapagkat laging nasa kamay lamang ng mga prayle. Nang alam ni Don Filipo ito,  sa pangyayari sapagkat hindi nagkakaisa  ang mga taumbayan.

Karamihan naman sa mga babae ay takot na mahiwalay sa grasya ng simbahan. Tanging si Kapitana Maria lamang  pumili kay Ibarra at sinabing karangalan niya ang magkaroon ng anak na magtatangol at mangangalaga. Biglang nagsalita naman ng matinding pagkatakot ang mga magsasaka na hindi matuloy ang pagpapatayo ng paaralan sapagkat bawa’t isa sa kanila ay naghahangad ng anak na makatapos ng pag-aaral. May nagsabing hindi na matutuloy ang pagpapatayo ng simbahan sapagkat tinawag na pilibustero ng prayle si Ibarra.

Synopsis: Kabanata 37

Ang Unang Suliranin

Isang malaking gulo ang nangyayari sa bahay ni Tiyago dahil  hindi inaasahang ang pagdating ng Kapitan-Heneral. Si Maria ay panay ang pagtangis at hindi nagkinig sa payo ng kanyang ale at ni Andeng. Dahil pinagbawalan si Maria ng kanyang ama na makipag-usap kay Ibarra habang hindi pa inaalis ang eskomonyon sa binata.

Saglit na umalis si Kapitan Tiyago sapagkat pinapupunta ito sa kumbento. Pinatuloy na inaalo naman ni Tiya Isabel si Maria sa pagsasabing susulat sila sa Papa at magbibigay ng malaking limos. Madali namang mapapatawad si Ibarra sapagkat nawalan lamang ng malay si Padre Damaso. Si Andeng ay boluntaryong gagawa ng paraan para magkausap ang dalawa.

Nasa gayon silang pag-uusap nang bumalik si Kapitan Tiyago at sinabi niya na inutusan siya ng pari na sirain ang kasunduan ng magkasintahan. Si Pari Sibyla ay nagsabi naman na huwag tanggapin si Ibarra sa kanyang tahanan at ang utang ni Kapitan Tiyago ng malaking halaga sa binata ay huwag ng pabayaran kundi mawawala ang kanyang buhay at diwa.

Inalo ni Kapitan Tiyago si Maria sa pagsasabing ang ina raw nito ay nakita lamang niyang umiyak. Isa pa, anito, may kamag-anak si Padre Damaso sa nakatakdang dumating mula sa Europa at siyang inilalaan ng maging panibagong katipan ni Maria. Mula rito, umiyak ng umiyak si Maria habang hind nagkikinig sa kanyang ama.

Dahil kaibigan ni Kapitan Tiyago ang Arsobispo. Iminungkahi ni Tiya Isabel na sulatan ito. Pero, sinabi ng Kapitan na mawawalang kabuluhan lamang sapagkat ang arsobispo ay isang prayle rin at walang ibang paunlakan kundi ang mga kapwa prayle. Pagkarrang pagsabihan ng Kapitan si Maria na tumigil na ito sa kangangalngal at baka mamugto ang mga mata. Hinarap na niya ang paghahanda sa bahay.

Mamaya dumating na ang Kapitan-Heneral,kaya ang buong kabahayan ni Kapitan Tiyago ay nagsimula ng mapuno ng mga tao. Si Maria naman ay tumakbo sa silid at nagdasal sa Mahal na Birhen. Nasa ganito siyang kalagayan ng pumasok ang kanyang Tiya Isabel at sinabing gusto siyang makausap ng Kapitan-Heneral at unti-unti umayos si Maria Clara.

Synopsis: Kabanata 38

Ang Kapitan-Heneral

Pagkadating ng Kapitang-Heneral, ipinahanap niya kaagad si Ibarra. Samantala, kinausap muna niya ang binatang Taga-Maynila na nagkamaling lumabas habang nagsesermon sa misa si Padre Damaso. Ang paglabas ng binata sa simbahan ay ikinagalit ni Damaso. Namumutla at nagnignig ang buong katawan ng binata nang pumasok siya para kausapin ng Heneral. Ngunit, ng lumabas na ito, nakangiti na siya. Ito ay tanda ng mabuting ugali ng Kapitan-Heneral.

Pagkalabas ng binata, ipinapasok na ng kagawad ang mga reverencia na sina Pari Sibyla,Pari Martin,Pari Salvi at iba pang mga prayle. Yumuko ang mga ito at nagbigay galang sa Heneral dahil hindi kasama si Padre Damaso, hinanap siya ng heneral. Sinabi nina Pari Sybila at Pari Salvi na may sakit ang hinahanap at ang sumunod na nagbigay galang sa heneral ay sina kapitan tiyago at Maria.

Pinapurihan ng Heneral si Maria dahil sa ginawa nito sa tanghalian. Kung hindi dahil sa kanya , maaring nautas na si Ibarra si Padre Damulag. Sinabi ng Heneral na kailangang tumanggap ng gantimpala si Maria na kagyat namang tumutol.

Smantala, ipinahayag ng kagawad na dumating na si Ibarra at nakahanda na siyang humarap sa Heneral. Napansin ng Heneral na medyo nabalisa si Maria, kaya sinabi niyang nais itong makaharap bago umaalis patungong Espanya. Sinabi naman niya sa alkalde na samahan siya nito sa paglilibot.

Hindi matiis ni Pari Salvi na ipaalala sa Heneral na si Ibarra ay excomulgado. Pero,hindi siya pinapansin nito at sa halip sinabi ng Heneral na ipaabot kay Padre Damaso ang pangangamusata na gumaling ito kaagad. Napamaang ang mga reverencia at sabay sabay na nagpaalam. Nakasalubong nila ang pagpabaog ni Ibarra! Ngunit hindi sila nagkakibuan. Utot lamang ang nag-usap.

Pagkakita ng Henaral kay Ibarra mabilis niya itong kinamayan at sinabing tama lang ang kanyang ginawa lalo na ang ginawang pagtatanggol sa ala-ala ng ama. Tiniyak niya na kakausapin ang arsobispo tungkol sa pagkakaexcumulgado ni Ibarra.

Sa pagkukuwento, lumitaw na nagkapalad si Ibarra na makatagpo ang pamilya ng kapitan Heneral noong siya nagpunta sa Madrid. Tinanong ng Heneral kung wala man lang liham na tagubiling dala si Ibarra para sa kanya. Hindi na kailangan ito, ani Ibarra sapagkat lahat daw ng mga Pilipino ay tinagubilin sa Heneral. Sa pagpapahayag ni Ibarra ng kanyang sariling pananaw sa buhay, nagpamuni ng Heneral na matalino ang binata. Inamuki niya itong ipagbili ang lahat ng ari-arian at sumama na sa kanya sa Espanya sapagkat hindi nababagay ang kanyang kaisipan sa Pilipinas. Pero,sinasabi ni Ibarra na higit na matamis ang buhay sa bayang sinilangan at pinamuhayan din ng mga magulang nito.

Pinahalagahan ng Heneral ang sinasabi ni Ibarra sapagkat inaakala niyang higit nga niyang kilala ang Pilipinas kaysa sa kanya. Nang maalala niya si Maria, kaagad itong nagsalsal at sinabi ng Heneral kay Ibarra na puntahan na niya ang kanyang kasintahan at itagubilinang paparoonin sa kanya si kapitan tiyago.Ipinagugunita niya kay Ibarra na samahan siya sa pamamasyal. Tumungo si Ibarr at umalis na. Kapag,tinawag ng Heneral ang mga kagawad at sumunod ang alkalde. Sinabihan ng Heneral ang alkalde na hindi na kailangang maulit pa ang naganap na pananghalian at ibigay ang lahat ng kaluwagan kay Ibarra sa pagsasakatuparan ng kanyang mga mabubuting layunin. Huwag ding pakialaman si Ibarra, mariing pautos pa ng Heneral.

Tumungo ang Alkalde sa tinuran ng Heneral. Nangako siyang pangangalagaan din ang kaligtasan ni Ibarra. Nang dumating si Kapitan Tiyago kaagad na binati siya ng Heneral dahil sa pagkakaroon ng kapuri-puring anak at marangal na manunungangin.Nagprisinta pa ang Heneral na maging ninong sa kasal.

Samantala, naging tarantadong  si Bugoy, kaagad na hinanap ni Ibarra si Maria. Kumatok siya sa silid ni Maria sapagkat naririnig niya ang boses nito. Pero, hindi binuksan ang pinto at sa halip ay si Sinang ang sumilip. Sinabi ni Sinang na isulat na lamang ni Ibarra ang sasabihin sapagkat papunta sila sa dulaan.